چگونه با عوارض ناشی از پرواز زدگی مقابله کنیم ؟
احساس تهوع در هواپیما حالتی است که می تواند برای هر کسی اتفاق بیفتد، اما برخی افراد نسبت به آن حساس تر هستند و عملا هر بار که سفر هوایی دارند گرفتار این مشکل می شوند. حالت تهوع تنها در هواپیما اتفاق نمی افتد، بلکه ممکن است در کشتی و اتوبوس هم دچار این مشکل شویم. لذا به عوارض ناشی از پرواز یا سفر دریایی و زمینی در کل بیماری حرکت گفته میشود.
در ادامه با سفرمی همراه باشید تا از علت و روش های درمان این عارضه آگاهی یابید.
بیماری حرکت، که در هواپیما از آن به عنوان پرواز زدگی نیز یاد می شود، بیشتر اوقات به علت تغییر ارتفاع به همراه حساس شدن برخی از بخش های گوش داخلی و گوش میانی اتفاق می افتد. این حالت همانند بیماری حرکت است که در آن با تغییر ارتفاع و دمای بدن، نوعی ناهماهنگی در وضعیت گوش داخلی و یا میانی به وجود می آید که در نتیجه ی آن فرد با احساس سرگیجه، حالت تهوع و چرخش اجسام به دور خود مواجه میشود.
با تغییر ناگهانی ارتفاع، سیستم ایمنی گوش میانی و داخلی افراد تحریک شده و برخی را به علت حساس بودن گوش داخلی تحت تاثیر قرار می دهد. در نتیجه ی این تغییرات، به برخی افراد احساس تهوع و گاهی استفراغ دست می دهد. اما خوشبختانه به منظور پیشگیری از حالت تهوع در هواپیما روش هایی وجود دارد که در ادامه سفرمی با شما به اشتراک می گذارد.
بخش اول
آماده شدن برای سفر هوایی
۱- از خوردن غذاهای سنگین اجتناب ورزید.
حداقل ۲۴ ساعت قبل از سفر، مراقب نوع خوراکی هایی که می خورید باشید. از خوردن غذاهای چرب، پر ادویه و پرنمک اجتناب ورزید. به جای آن، پیش از پرواز، غذاهای سبک تر با وعده های بیشتر یا خوراک مختصری میل کنید. همچنین از خوردن غذای سنگین پیش از سفر بپرهیزید.
* غذاهایی که باعث می شوند توجه شما به معده تان معطوف شود نخورید؛ مثلا، غذاهایی که موجب می شوند احساس سوزش یا رفلاکس معده کنید.
* دقیقا قبل از پرواز هیچ نوع خوراکی سنگینی نخورید، اما با معده کاملا خالی هم سوار هواپیما نشوید.
۲- میزان مصرف نوشیدنی خود را پایین بیاورید.
مصرف هر نوع نوشیدنی به جز آب پیش از سفر دلیل ایجاد حالت تهوع در اکثر افراد میباشد.
۳- صندلی تان را با دقت انتخاب کنید.
بیشتر مواقع هنگام خرید بلیط هواپیما، می توانید صندلی خود را انتخاب کنید. بنابراین صندلی هایی که بالای بال هواپیما و کنار پنجره قرار دارند را انتخاب کنید .
* صندلی هایی که بالای بال هواپیما قرار دارند باعث می شوند در حین پرواز کمترین احساس حرکت را داشته باشید. صندلی کنار پنجره هم به شما اجازه می دهد تا به افق یا هر جسم ثابتی در دوردست خیره شوید.
* اگر این صندلی ها موجود نیستند، می توانید صندلی جلوی هواپیما و یا نزدیک پنجره را انتخاب نمایید. جلوی هواپیما، قسمت دیگری است که هنگام پرواز کمتر احساس حرکت به فرد دست میدهد.
۴- به اندازه ی کافی استراحت کنید.
استراحت کافی قبل از شروع پرواز، به بدن کمک می کند که در حالت آرام تری باقی بماند.
۵- از داروهای مربوط به بیماری حرکت استفاده کنید.
پیشگیری از حالت تهوع در هواپیما بهتر از تلاش برای درمان بعد از ظهور نشانه های آن است. پزشک ممکن است بتواند با تجویز داروهایی که مناسب پیشگیری از بیماری حرکت است، به شما کمک کند.
* چندین نوع دارو برای درمان بیماری حرکت در دسترس هست. برخی از آنها، مانند دیمن هیدرینات (دارامامین) و مسیلیزین، بدون نسخه پزشک قابل تهیه هستند.
* موثرترین داروها مانند محصولات اسکوپولامین، با تجویز در دسترس تان قرار می گیرند. اسکوپولامین یک بر چسب پوستی است که چهار ساعت قبل از حرکت (مسافرت) در پوست گوش چسبانده می شود. اسکوپولامین خوراکی نیز با تجویز پزشک، یک ساعت قبل از حرکت به میزان ۰.۲۵-۰.۸ میلی گرم صرف میشود.
* داروهای دیگری نیز موجود هستند اما عوارض جانبی بسیاری دارند که ممکن است این داروها برایتان مناسب نباشند. داروهایی مانند پرومتازین و بنزودیازپین از این دست داروها هستند.
* پرومتازین معمولا برای درمان علایم تهوع و استفراغ ناشی از بیماری تجویز می شود، اما ممکن است به مدت چند ساعت موجب خواب آلودگی شود.
* بنزودیازپین ها در درمان حالت تهوع در هواپیما نیز مفید هستند اما در درجه ی اول برای مهار مشکلات اضطراب و نگرانی به کار می روند. همچنین بنزودیازپین ها، می توانند ایجاد خواب آلودگی شدید کنند. از برخی داروها ی این گروه می توان به آلپرازولام، لورازپام و کلونازپام اشاره کرد.
* توجه: پیش از مصرف هرگونه دارو ابتدا باید به پزشک خود مراجعه نمایید، و بدون تجویز پزشک هیچ یک از داروهایی که در این مطلب عنوان شد مصرف نکنید.
۶- در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک معالجتان مشورت نمایید.
برخی از داروهایی که مصرف می کنید، ممکن است شما را نسبت به حالت تهوع و پرواز زدگی مستعدتر کند. پزشکتان می تواند در تغییر نوع دارو به طور موقت به شما کمک کند و آنها را مطابق با سفری که در پیش دارید تنظیم کند.
* هرگز بدون مشورت پزشک داروهای مصرفیتان را تغییر ندهید. این کار ممکن است موجب حالت تهوع، استفراغ، اسهال و مشکلات دیگری شود که هرگز دوست ندارید وقتی در آسمان هستید، با آن ها مواجه شوید. علاوه بر آن، ممکن است خودتان را در معرض خطر وخیم تر شدن اوضاع سلامتیتان هم قرار دهید.
* مچ بند طبی ضد تهوع استفاده کنید و یا با خود زنجبیل به همراه داشته باشید.
اگرچه به طور کلی مدرکی برای اثبات موثر بودن مچ بند طبی ضد تهوع و یا زنجبیل وجود ندارد، اما برخی افراد معتقدند که این موارد موثر هستند و جلوی حالت تهوع و استفراغ را می گیرند.
بخش دوم
هنگام پرواز
۱- از مطالعه و یا بازی های دستی برای مقابله با پرواز زدگی اجتناب کنید.
متمرکز شدن روی چیزی که نزدیک صورت و چشم ها قرار می گیرد، علائم درهم و برهم ناشی از حرکت که در مغزتان وجود دارد را وخیم تر می کند.
* سعی کنید برای گذراندن زمان، با استفاده از هدفون، به موسیقی، کتاب صوتی و یا موضوعی مربوط به کارتان گوش کنید و یا فیلمی را که در حین پرواز پخش می کنند، تماشا کنید.
۲- به افق متمرکز شوید.
خیره شدن به نقطه ای ثابت در دور دست، مانند افق، به مغزتان اطمینان خاطر القا می کند و تعادلتان را حفظ می کند. نشستن روی صندلی کنار پنجره، می تواند به شما در خیره شدن به نقطه ای ثابت در دور دست، مانند افق، کمک کند.
۳- سیستم تهویه ی هوا را تنظیم کنید.
مطمئن شوید که هوای تازه اطراف صورت تان در جریان باشد. تنفس هوای تازه و خنک، موجب آرامش شما شده و از گرم شدن بیش از حدتان جلوگیری می کند. همچنین پنکهی کوچک شخصی می تواند هوای اطرافتان را خنک و در جریان نگاه دارد.
۴- تنفستان را تنظیم کنید.
تنفس سریع و کم عمق، علایم حالت تهوع و پرواز زدگی را در شما بدتر می کند. ثابت شده است که تنفس آهسته و عمیق بهتر از تنفس عادی می تواند بیماری ناشی از حرکت را کنترل کند.
* استفاده از تکنیک هایی که تنفس آرام و عمیق تر را تقویت می کند، به شما در کنترل کردن بخشی از سیستم عصبی، به نام پاراسمپاتی که آرامش بخش است، کمک بسیاری می کند. این نوع تنفس کمک می کند وضعیت آرامش بخش تری در سراسر بدنتان ایجاد شود.
۵- از تکیهگاه سر استفاده کنید.
این کار شما را آرام می کند. این کار کمک کند سرتان را ثابت نگه دارید. همچنین از بالش گردن استفاده کنید تا احساس راحتی بیشتری داشته باشید.
۶- غذای سبک میل کنید و از مصرف کافئین در حین پرواز اجتناب ورزید.
از خوردن هر چیزی که معده را تحریک می کند پرهیز کنید. مصرف بیسکویت های خشک و نوشیدن آب خنک در حین پرواز، انتخاب های خوبی هستند.
* برای اینکه بدن تان آب کافی داشته باشد، در حین پرواز مقدار زیادی آب بنوشید.
۷- بایستید.
اگر شروع به احساس تهوع و پرواز زدگی کردید، از جای خود بلند شده و بایستید. روی صندلی به پشت یا به رو خوابیدن هیچ کمکی نمی کند. ایستادن باعث می شود که بدن تان حس تعادل را برقرار کرده و خوشبختانه حالت تهوع را از بین ببرد.
۸- اگر افراد اطراف شما دچار حالت تهوع شده اند، از مهماندار بخواهید که جای شما را عوض کند.
استشمام بوی استفراغ و یا نزدیک بودن به افرادی که حالت تهوع دارند، باعث می شود که حالت تهوع خودتان نیز تشدید شود. جابه جایی صندلی در هواپیما همیشه آسان نیست، اما ارزش درخواست کردن را دارد.
۹- روی موارد دیگر متمرکز شوید.
سعی کنید تا جایی که امکان دارد آرام، مثبت و خونسرد مانده و روی موضوعات دیگر متمرکز شوید.
* اگر در حال سفر تجاری هستید، در مورد کاری که می خواهید انجام دهید، فکر کنید. اگر به یک سفر تفریحی می روید، در ذهن خود سفری آرامش بخش ترا جسم کنید که قرار است از آن لذت ببرید.
۱۰- موسیقی گوش دهید.
گوش کردن به موسیقی با استفاده از هدفون، می تواند به شما در متمرکز شدن روی موسیقی کمک کرده و ذهن و بدنتان را آرام کند. در عین حال می تواند جلوی صداهای اطراف (مثل گریهی کودکان یا افرادی که نیز حالت تهوع دارند) که اضطراب و نگرانیتان را مضاعف میکند بگیرد.
بخش سوم
درخواست کمک در صورت وجود مشکلات جدی یا مزمن
۱- از یک درمانگر ورزیده برای پرواز زدگی کمک بگیرید.
اضطراب موجب حالت تهوع در هواپیما می شود. با استفاده از روش های درمان رفتاری-شناختی، می توانید احساس اضطراب و ترس را مهار کرده و حالت تهوع را از بین ببرید.
۲- آرام سازی عضلانی تصاعدی را امتحان کنید.
این تکنیک پرواز زدگی به شما می آموزد که روی افکار و انرژی متمرکز شده و عضلات خود را کنترل کنید. تکنیک آرام سازی عضلانی شما را از احساسات متفاوت مربوط به جسمتان آگاه تر می سازد.
* آرام سازی عضلانی را از بالا به پایین بدن و یا برعکس ادامه دهید، به طور مثال از نوک انگشتان خود شروع کنید و روی یک دسته از ماهیچه های بدن متمرکز شوید و آن را به مدت ۵ ثانیه نگاه دارید، سپس ماهیچه ها را ۳۰ ثانیه رها سازید. این کار را چندبار تکرار کنید، پس از آن به سراغ گروه ماهیچه های بعدی بروید.
۳- خودتان را با شرایط وفق دهید.
حتی برخی از خلبان ها به حالت تهوع و پرواز زدگی در هواپیما حساس هستند. بسیاری از خلبان ها و افرادی که لازم است به طورمرتب سفرهای هوایی داشته باشند، برای غلبه بر این مشکل سعی میکنند به شرایط پرواز عادت کنند. آنها معمولا خود را بارها در معرض مواردی قرار میدهند که در آنها حالت تهوع به وجود میآورند، مانند سفرهای کوتاه در هواپیماها، به ویژه درست قبل از اینکه بخواهند به یک پرواز طولانی بروند.
۴- از تکنیک های بازخورد زیستی (بیوفیدبک) برای مقابله با پرواز زدگی استفاده کنید.
تحقیقات در مورد خلبانهایی که دچار بیماری حرکت هستند، نتایج امیدوار کنندهای داشته است. محققان با استفاده از ترکیب بیوفیدبک و تکنیک های آرامش دهنده، توانسته اند به مشکلات ناشی از بیماری حرکت غلبه کنند.
* در یک تحقیق، خلبان ها یاد گرفتند که با قرار گرفتن روی یک صندلی کج و چرخان که آن ها را دچار حالت تهوع می کرد، بر بیماری حرکت خود غلبه نمایند. تغییرات موجود در دمای بدن و تنش ماهیچه های آن ها نیز مورد بررسی قرار گرفت و این گروه با استفاده از ابزارهای بیوفیدبک و روش های آرامش سازی، توانستند بیماری حرکت خود را مهار کنند.
۵- در خصوص پرواز زدگی با پزشک خود مشورت کنید.
اگر حالت تهوعتان در هواپیما بدتر و یا شدیدتر شده است، باید از متخصصان گوش، حلق و بینی و کسانی که در بیماری های مربوط به تعادل و سیستم های عصبی تخصص دارند، کمک بگیرید.
برای خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل آنلاین به سفرمی، حامی گردشگری در ایران مراجعه کنید.
نظرات کاربران